طرح دستبند و پابند الکترونيکي
با تصويب قانون مجازات اسلامي و آيين دادرسي کيفري و اجرايي شدن آن، موضوع حبس‌زدايي بيش از پيش مورد توجه قرار گرفت تا جايي که براي اجرايي شدن اين امر، بحث دست بند و پا بند الکترونيکي و حبس در منزل بصورت جدي مطرح شد، زيرا مسئولان قضايي اين عمل را راهي موثر براي حبس‌زدايي و کاهش جمعيت کيفري زندانيان مي‌دانند.
دستبند و پا بند الکترونيکي يا به عيارتي تحت عنوان حبس الکترونيک به نوعي از کنترل متهمان و مجرمان گفته مي‌شود که در آن متهم در يک محدوده مشخص در درون خانواده نگهداري شده است و توسط سامانه الکترونيک هوشمند مانند دستبند يا پابند الکترونيکي، حضور وي در محدوده از پيش تعيين‌شده، در حال کنترل است که اين امر منجر به کاهش آسيب‌ها و جمعيت کيفري زندانيان خواهد شد.
درواقع استفاده از دستبند و پابند الکترونيک براي جلوگيري از تکرار جرم مثبت به کار گرفته شده است چراکه ممکن است، برخي مجرمان، در زمان مرخصي از زندان نيز مرتکب جرمي شوند که به راحتي مي‌توان با اين وسيله بر آنها به شکل دقيق‌تر کنترل و نظارت داشت؛، در عين حال اين طرح موجب مي شود که محدوده تردد فرد خاطي را از طريق ابزارهاي الکترونيکي مورد بررسي و کنترل قرار دهد.
اجراي طرح دستبند و پابند الکترونيکي نقش به سزايي درکاهش جمعيت کيفري خواهد داشت که علاوه بر اين امر نيز باعث مي‌شود تا فرد زنداني در کنار خانواده، دوران محکوميت خود را سپري کرده و ديگر خانواده‌‌هاي آنها از آسيب‌هايي متعدد درامان باشند.
هم چنين با اجراي اين طرح هزينه‌هاي زندان‌ها و دولت نيز کاهش خواهد يافت. حال مي‌توان يکي از موارد موثر در کاهش آسيب‌ها را اين دانست که برخي افراد خطرناک و سابقه دار ممکن است با افرادي که جرم کمتري مرتکب شدند، هم بند شوند، بنابراين، اين هم بندي خود آسيب زا بوده و منجر به آموزش‌هاي متفاوت از سوي برخي مجرمان خطرناک به ديگر افراد خواهد شد که با اجراي اين طرح از اين آسيب به نوعي پيشگيري خواهد شد.
البته شايان ذکر است که در اين باره بگوييم، اين طرح از سال‌هاي گذشته مطرح بوده است ولي به دليل کمبود اعتبارات و عدم تامين هزينه‌ها از سوي دولت، اجرايي نشد.
مسئولين اين طرح را براي پيشگيري و کاهش جمعيت زندانيان جدي نگرفتند، ولي امروزه با وجود کارشناسي و بررسي‌هاي دقيق، ديگرطرح اجري دست بند و پا بند الکترونيکي در دستور کار قرار گرفته است تا بسياري از مشکلات و آسيب‌هاي پيش روي افراد در زندان‌ها کاهش پيدا کند.
حبس در منزل و حبس الکترونيکي قابل اجرا خواهد بود
با توجه به اهميت استفاده از اين طرح براي برخي زندانيان، رييس سازمان زندان‌ها، بيان کرده است: حبس الکترونيکي و حبس در منزل از جمله طرح‌هايي است که اقدامات مطالعاتي و همچنين اجراي آزمايشي آن انجام به زودي اجرا مي‌شود.
همچنين با اشاره به طرح کاهش جمعيت زندانيان: با توجه به تاکيد مقام معظم رهبري و تدابير رياست قوه‌قضاييه طرح کاهش جمعيت زندانيان به طور جدي در دستور کار قرار گرفته است. در طرح کاهش جمعيت زندانيان براي حبس هاي کوتاه مدت، جرايم مالي و سبک نيز طرح‌هاي مختلفي پيش‌بيني شده است که به زودي اين طرح اجرا خواهد شد.
کاهش آمار زندانيان با اجراي دستبند هاي الکترونيک:
استفاده از محکوميت‌هاي جايگزين زندان براي جرم‌هاي سبک امري لازم براي کشور مي باشد. به دليل اهميت موضوع افزايش آمار زندانيان، رهبر معظم انقلاب وارد عمل شده و تأکيداتي درباره وم کاهش استفاده از مجازات حبس براي برخي جرايم سبک مطرح کردند.
هم چنين در اين باره نايب رئيس کميسيون قضايي وحقوقي مجلس شوراي اسلامي افزود: نگاه اعضاي کميسيون قضايي و حقوقي مجلس به اجراي چنين طرح‌هايي مثبت و مطلوب است. وي ادامه داد: با اجراي طرح پابندهاي الکترونيکي، محدوده معيني مانند يک ساختمان يا يک شهر براي فرد مجرم مشخص و با استفاده از تکنولوژي GPS حرکت جغرافيايي مجرم بررسي مي‌شود، از طرف ديگر اين فرد مکلف است که در اين محدوده حبس خود را تحمل کند.
چه کساني مشمول حبس هاي الکترونيکي مي شوند؟
استفاده از تجهيزات الکترونيکي با شرايطي شامل حال زندانيان مي شود و تمام زندانيان کشور مشمول اين قانون نخواهد شد.
دستبند الکترونيکي براي زندانياني که توسط سازمان زندان‌ها درمرخصي يا اعزام به کار به سر مي برند، استفاده و در مواردي نيز در صورتي که راي توسط قاضي صادر کننده حکم، براي مجرم به جاي زندان از دستبند يا پابند الکترونيکي باشد، استفاده مي‌شود.
به موجب اين طرح تعدادي از زندانيان، بنا به تشخيص قوه قضاييه مي‌توانند دوران محکوميت خود را در خانه‌هاي خود بگذرانند و فرزندان اين محکومان از حضور والدين کنار خود برخوردار خواهند شد.
قانون جديد مجازات اسلامي، مجازات‌هاي حبس تعزيري را به هشت درجه تقسيم کرده است و به قضات امکان مي‌دهد در مواردي به جاي حبس، حکم مراقبت الکترونيکي صادر کنند.
هزينه هر دستبند و پا بند الکترونيکي چقدر براي سازمان زندان ها تخمين زده مي‌شود؟
ورود هر گونه تجهيزات و فناوري جديد در هر حوزه اي نيازمند بودجه و هزينه اضافي مي باشد، استفاده از تجهيزات الکترونيکي نيز با هزينه هايي همراه است.
هزينه هر دستبند و پا بند الکترونيکي با احتساب هزينه هاي سرور 300 هزارتومان تا يک ميليون تومان مي باشد که ازمحل هزينه هاي جاري و صرفه جويي سازمان تامين شده است.
30 تا 50 هزار دستبند و پابند براي زندانياني که به مرخصي مي روند و حدود 50 هزار فقره نيز براي محکومان مورد نياز است.
حفظ شأن زندانيان در اجراي طرح حبس الکترونيکي:
اگر چه طرح حبس الکترونيکي داراي محسنات زيادي از جمله کاهش جمعيت کيفري کشور،بازگشت سريع زندانيان به آغوش خانواده و تامين هزينه زندگي، کاهش آسيب هاي اجتماعي فرزندان زندانيان با حضور والدين است، اما بايد در اجراي اين طرح به حفظ شان زندانيان نيزتوجه گردد.
درباره این سایت